Kalça Kireçlenmesi
KİREÇLENME (OSTEOARTRİT) NEDİR?
Osteoartrit, eklemlerde kıkırdak yıkımına (eklem harabiyeti) bağlı olarak meydana gelen, eklemde ağrıya ve tutukluğa neden olan bir hastalıktır.Bir çok artrit tipi olmasına rağmen en sıkgörülen tipi osteoartrittir. Diz ekleminde de sıktır.Sonuç olarak eklemde ortaya çıkan şişlik ve ağrı hastayı rahatsız eder. Osteoartrit; yaşlanmaya bağlı ortaya çıktığı için dejeneratif eklem hastalığı (yıpranmaya bağlı kireçlenme) olarak da adlandırılır.En çok 50 yaş üzerinde ortaya çıkar.
OSTEOARTRiT NASIL OLUŞUR?
Osteoartrit, eklem kıkırdağında oluşan hasar sonrasında başlar.Kıkırdak, eklem yüzeylerini kaplayan kaygan, yarı sert, lastik kıvamında bir yapıdır. Su ve proteinden oluşur. Asıl görevi eklemdeki yükleri emerek azaltıp kemik dokuya iletmek ve eklem yüzeyleri arasındaki sürtünmeyi azaltmaktır. Lastiksi kıvamı yük altında esnemesine, yük kalkınca da düzelmesine izin verir. Kıkırdak içindeki su miktarı bu davranışı sağlayan en önemli unsurdur. Kıkırdak hasarı sonrasında ağrı, şişlik ve eklemde şekil bozukluğu ortaya çıkar. Kıkırdak çok az bir iyileşme kabiliyetine sahip olup, hasarlandıktan sonar yeni kıkırdak oluşmaz.
OSTEOARTRİT NE KADAR ZAMANDA OLUŞUR?
Osteoartritte değişiklikler genelde uzun yıllar içinde gelişir.İki tip osteoartrit mevcuttur:
Primer: Daha çok parmakları, omurgayı, kalçaları ve dizleri tutar.
İkincil: Genelde kıkırdak yapısına zarar veren hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkar.
KALÇA (KİREÇLENMESİ) OSTEOARTRİTİNE NE SEBEP OLUR?
Kalça kireçlenmesinin sebepleri bilinmemektedir.Eklem hasarı, yaş, şişmanlık sebepler arasındadır. Kalça ekleminin normal oluşmadığı (kalça çıkığı), kıkırdakta kalıtsal bozuklukların olduğu kişilerde ya da ağır iş-spor gibi ekleme aşırı yük binmesine bağlı olarak da oluşabilir. Ayrıca bir risk faktörü olmasa bile kalça osteoartriti gelişebilir.
KİREÇLENME KALÇA EKLEMİNİ NASIL ETKİLER?
Bazı hastalar yürümekte zorlanabilirler.Hasta künt, hafif bir ağrı ya da aşırı keskin bir ağrı tanımlayabilir.Ağrı kasıkta, uylukta, kalçalarda, bazen dizde bile olabilir.Kalça eklem hareketleri genelde kısıtlanmıştır.
KALÇA (KİREÇLENMESİ) OSTEOARTRİTİNİN BULGULARI NELERDİR?
Hastalar doktora genelde aşağıdaki şikayetlerden biriyle gelirler:
– Yataktan kalkarken veya uzun sure oturduktan sonra oluşan eklem sertliği
– Kalça eklemindeki ağrı, şişlik veya hassasiyet
– Kemiğin kemiğe sürtünme hissi veya buna bağlı ses çıkması
– Yürümeyi engelleyen, topallamaya neden olan kalça hareket açıklığında azalma
– Çorap, ayakkabı giymek gibi ihtiyaçları karşılayamamak
– Özellikle yağışlı havalarda artan kalça eklem ağrısı
Zamanla bulgular artarak istirahat halinde (gece) bile ortaya çıkabilir.
KALÇA (KİREÇLENMESİ) TANISI NASIL KONULUR?
Doktorunuz genelde hastayı sorgularken ve kalça muayenesi sırasında osteoartritten şüphelenir.Doktorunuz muayene sırasında:
Kalça ekleminde hassasiyeti,
Eklem hareket açıklığını,
Kalça ekleminden ses gelip gelmediğini,
Muayenede kalça hareketiyle ağrı varlığını,
Yürüyüşünüzü,
Kalça çevresi kas ve bağların durumunu değerlendirir.
Tanı röntgende kalça kireçlenmesinin görüntülenmesiyle kesinleşir.Tipik olarak eklem aralığında daralma ve eklem çevresinde kemik çıkıntıların oluşmasıyla karşılşılır. Nadiren MR görüntülemeye ihtiyaç duyulur.
KALÇA KİREÇLENMESİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kalça kireçlenmesinin tedavisi olmamasına rağmen ağrıyı azaltmaya ya da hareketi artırmaya yönelik bir çok yardımcı tedavi yöntemi vardır:
İstirahat
Kilo vermek (ağrıyı azaltıp fonksiyonu artırır)
Hayat tarzı değişikliği:
Osteoartritin ilerlemesine katkıda bulunan aktivitelerden (merdiven çıkmak gibi) kaçınmak.
Kalçaya çok yük bindiren aktivitelerden (tenis oynamak, koşmak gibi) daha az yük bindiren aktivitelere (yüzmek, bisiklete binmek gibi) yönelmek
Fizik Tedavi:
Özel egzersizler ile kalça hareket açıklığı ve kalça çevresi kasların esnekliği artırılır. Kalça ve bacak kasları güçlendirilir.
Kalça osteoartritinde rehabilitasyon program doktorunuz tarafından size özel olarak belirlenir
Yardımcı yürüme cihazları:
Baston, koltuk değneği, yürüteç gibi cihazlar sayesinde yardımsız yürüme sağlanabilir. Hasta çömelemediği için yerden bir şey almak için maşa gibi ucu olan cihazlar kullanabilir. Böylece ağrının azaltılması hedeflenir.
İlaçlar:
Ağrı günlük aktiviteleri engelleyecek kadar çoksa ek olarak ağrı kesici ilaçlar verilebilir. Bu ilaçların özellikle mide yan etkileri olduğu ve hastaların diğer hastalıkları (hipertansiyon gibi) ile etkileşime girebileceği unutulmamalıdır.
Cerrahi tedavi
KALÇA OSTEOARTRİTİ ENGELLENEBİLİR Mİ?
Normal kiloda olmak, kalça kireçlenmesinin engellenmesinde önemlidir. Ayrıca kalça hareket açıklığının korunmasını sağlayan germe egzersizleri ile kalça kaslarının güçlenmesini sağlayan egzersizler de kalça osteoartriti gelişmesini engellemede faydalıdır.
