Omurgamız vücudumuzun ağırlığını taşımakla birlikte beyinden çıkan ve tüm vücuda giden sinirleri de yani omuriliğimizi de korumaktadır. Omurgamızı oluşturan ve omur adı verilen kemikler arasında hareket etmeyi sağlayan ve üst seviyelerden gelen yükün emilerek düzgün bir şekilde alt seviyelere iletilmesini sağlayan disk denen yastıkçıklar bulunmaktadır. Ayrıca yine iki omur arasında faset adı verilen omurganın hareketinde önemli bir rol oynayan bir eklem vardır. Omurların arasında bulunan disklerin, çevredeki bağ dokusunun ve iki omur arasındaki faset eklemlerin zamanla normal yapısı bozulur. Bu şekilde diskin içindeki sıvı azalarak disk çöker ve omurilik kanalına doğru taşar. Ayrıca faset adı verilen eklem ve omurilik kanalının çevresindeki bağ doku da kalınlaşır. Bu şekilde bel bölgesindeki omurilik kanalının daralması ve sinirlerin sıkışması sonucu oluşan hastalığa “lomber spinal stenoz”, “lomber dar kanal” diğer adıyla bel kanal darlığı denir. Aslında lomber dejeneratif hastalığın sonucudur lomber dar kanal.
Lomber dar kanalı olan hastalarda bel ağrısıyla birlikte bacaklarda karıncalanma, uyuşukluk ve kuvvet kaybı görülebilir. Yürürken bu şikayetler artar ve kişi oturup dinlenme gereksinimi duyar. Hatta zamanla bu şikayetler yüzünden kişinin yürüme mesafesi dahi kısalabilir. Kişi yorulduğunda öne eğilerek omurga kanalını arttırarak rahatlamaya çalışır. İleri derecede lomber dar kanalda barsak ve mesane kontrol problemleri yani tuvalet tutamama şikayetleri olabilir.
Bu şikayetleri olan hasta doktora başvurduğunda öncelikle ayrıntılı öykü alınır ve refleks ve duyu muayenesiyle birlikte fizik muayenesi yapılır. Ardından röntgen grafisi (X-Ray), bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) tanıda kullanılabilecek radyolojik incelemelerdir. MR günümüzde en çok kullanılan ve tanıya yardımcı tetkik olarak kabul edilmektedir.
Lomber dar kanal tanısı konulan kişiye hastalığı ile orantılı olarak ameliyat dışı tedaviler verilmektedir. Bu tedavilere “konservatif tedavi” adı verilmektedir. Konservatif tedaviler ile lomber dar kanal düzeltilmez ancak daha ağrısız ve fonksiyonel bir omurga sağlanmış olur. İlaç tedavisi ağrının yoğun olduğu ilk dönemlerde rahatlatmayı hedeflemektedir. Fizik tedavide omurga çevresi kaslar güçlendirilerek daha sağlam bir bel ve kaslar hedeflenmektedir. Yine omurgaya yapılacak iğneler (spinal enjeksiyonlar) ağrının kontrolünde kullanılabilecek bir diğer tedavi şeklidir. Bu konu ayrı bir başlık altında ayrıntılı olarak sitemizde incelenmiştir. Bu tedavi şekli hastalığın şiddeti, yeri ve kişinin yapısına göre doktorun uygun göreceği şekilde yapılmalıdır.
Konservatif tedavilere cevap vermeyen hastalar, mesane ve barsak kontrol bozukluğu olanlar, ayaklarda ciddi uyuşukluk, karıncalanma ve güç kaybı olan, yürüme mesafesi azalan ve hayat kalitesi ileri derecede bozulan kişiler cerrahi tedaviye aday hastalardır.
Cerrahi tedavide belimizdeki kanal darlığına sebep olan etkenin ortadan kaldırılması hedeflenir. Bu tedavi şekline “lomber dekompresyon” adı verilir. Omuriliğe olan baskı ortadan kaldırılarak bacaklara giden sinirler rahatlatılır bu sayede geri dönüşü olmayan sinir hasarı engellenmiş olur. Bel ağrısının geçmesi operasyondan sonra alınan rehabilitasyon programıyla mümkün olabilmektedir.
Lomber dar kanala bel kayması (spondilolistezis), bel kireçlenmesi veya bel kemiğinin aşırı hareketi (spondiliz), dejeneratif bel eğikliği (dejeneratif skolyoz) sebep olabilmekte ve tedavide bu hastalıklara yönelik cerrahi planlanmaktadır. Yapılan ameliyatla düzgün bir bel, omurlar arasında uygun yüksekliğin tekrar restorasyonu, sıkışan sinirlerin üzerindeki baskının kaldırılması ve bu sayede sağlıklı bir omurga elde edilir.
